Απορρόφηση σιδήρου στο μέγιστο με σωστές τροφές στην διατροφή
Παναγιώτης Κουρσάρης
21.10.2014
Ο σίδηρος αποτελεί ένα ζωτικής σημασίας μέταλλο που παίρνει μέρος σε ποικίλες λειτουργίες του ανθρωπίνου σώματος όπως η μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς και στους μύες, η παραγωγής ενέργειας, η εξόντωση τοξικών για τον οργανισμό μεταβολιτών, η παραγωγή ορμονών και σε πολλές άλλες λειτουργίες.
Η έλλειψή του αποτελεί μια συχνή διατροφική ανεπάρκεια που ταλαιπωρεί κυρίως τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Ο σίδηρος διακρίνεται στον αιμικό, ο οποίος απαντάται κυρίως στο ψάρι, στο
κρέας και στα πουλερικά και είναι περισσότερο απορροφήσιμος, και στον μη-αιμικό, ο οποίος απαντάται κυρίως στα φυτικής προέλευσης τρόφιμα και παρουσιάζει φτωχή απορρόφηση της τάξης του 2-3%.
Τρόφιμα πλούσια σε μη-αιμικό σίδηρο είναι οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, τα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα αποξηραμένα φρούτα και τα προϊόντα ολικής άλεσης.
Παρά τη φτωχή απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου υπάρχουν κάποιοι διαιτητικοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν ή να μειώσουν την απορρόφησή του, συμβάλλοντας καθοριστικά στα επίπεδα και στις αποθήκες του στον ανθρώπινο οργανισμό.
Παράγοντες που αυξάνουν την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου είναι:
- Τα αναγωγικά οξέα όπως το ασκορβικό οξύ ή αλλιώς η γνωστή σε όλους μας βιταμίνη C.
- Ο παράγοντας κρέατος, δηλαδή η κατανάλωση ταυτόχρονα του μη-αιμικού σιδήρου με κρέας, ψάρι ή κοτόπουλο.
- Τα σάκχαρα όπως η φρουκτόζη η οποία περιέχεται στα φρούτα.
Παράγοντες που μειώνουν την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου είναι:
- Οι πολυφαινόλες, που υπάρχουν στο τσάι και στον καφέ.
- Το οξαλικό οξύ, που υπάρχει στο σπανάκι, στο παντζάρι, στα βατόμουρα, στη σοκολάτα, στο τσάι κ.α.
- Το φυτικό οξύ, που υπάρχει στο καλαμπόκι, στα όσπρια και στα δημητριακά ολικής άλεσης.
- Η φωσβιτίνη, η οποία αποτελεί μια πρωτεΐνη του αβγού.
- Το αιθυλένοδιαμινοτετραοξικό οξύ (EDTA), το οποίο αποτελεί πρόσθετο των τροφίμων και δρα ως σταθεροποιητής.
- Διάφορα θρεπτικά συστατικά όπως το ασβέστιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και το νικέλιο.
Γνωρίζοντας τα παραπάνω θα ήταν εύλογο να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε μη-αιμικό σίδηρο ή συμπληρωμάτων αυτού με τρόφιμα μου μειώνουν την απορρόφησή του και παράλληλα να συνοδεύεται από αυτά που μπορούν να την αυξήσουν.
Τα πιο πλούσια τρόφιμα σε σίδηρο
| ΑΝΑ 100 γρ | ΒΙΟΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ | ΣΙΔΗΡΟΣ ΣΕ mg |
| Σπλήνα αρνιού | **** | 38,70 |
| Bρόμη με σταφίδες (πρωϊνού) | ** | 32,70 |
| Νιφάδες πρωϊνού από καλαμπόκι | ** | 31 |
| Συκώτι πάπιας και χήνας | **** | 30,60 |
| Χτένια | *** | 28 |
| Νιφάδες βρόμης αποφλειωμένες | ** | 15,70 |
| Πασατέμπος | ** | 15 |
| Σουσάμι | ** | 14,70 |
| Χαβιάρι | *** | 11,90 |
| Σουπιές | *** | 10,80 |
| Πιπεριές | ** | 10,40 |
| Συκώτι αρνιού | **** | 10,20 |
| Χταπόδι | *** | 9,50 |
| Κουκουνάρι | * | 9,20 |
| Ντομάτα λιαστή | * | 9,10 |
| Συκώτι Κοτόπουλου | **** | 8,50 |
| Δημητριακά πρωϊνού | * | 8,20 |
| Στρείδια | *** | 7,70 |
| Πράσα | ** | 7,60 |
| Ηλιόσπορος | ** | 6,80 |
| Μύδια | *** | 6,70 |
| Συκώτι μοσχαρίσιο | **** | 6,30 |
| Βερίκοκα αποξηραμένα | * | 6,30 |
| Μαϊντανός | * | 6,20 |
| Κάσιους | ** | 6 |
| Φιστίκια, αμύγδαλα | * | 4,50 |
| Χοιρινό | **** | 4,25 |
| Μοσχάρι | **** | 3,90 |
| Κατσίκι | **** | 3,70 |
| Φασόλια ξερά | ** | 3,70 |
| Μακαρόνια | * | 3,60 |
| Σπανάκι | ** | 3,60 |
| Δαμάσκηνα αποξηραμένα | ** | 3,50 |
| Ρύζι | * | 3,50 |
| Αγκινάρες | * | 3,40 |
| Φακές | ** | 3,30 |
| Γαρίδες | *** | 3,10 |
| Καρύδια | ** | 3,10 |
| Κιμάς μοσχαρίσιος | **** | 3 |
Συνοψίζοντας: Για καλύτερη απορρόφηση φάτε τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο μαζί με τρόφιμα που περιέχουν μπόλικη βιταμίνη C που βοηθάει στην απορρόφηση του σιδήρου. Αποφεύγετε να τρώτε τροφές όπως: τσάι, καφέ, αναψυκτικά, γαλακτοκομικά ή όποιες άλλες τροφές πλούσιες σε ασβέστιο.
Από: νέα διατροφής και vita